78 rpm record music catalogue

1,573 items

After the invention of the gramophone around 1900, the 78 rpm record soon became the standard as a music carrier. The relatively high speed (78 rpm) was necessary to reach higher frequencies. More

After the invention of the gramophone around 1900, the 78 rpm record (10 inches, the grooves turning from the outside in) quickly became the standard as a music carrier. The relatively high rotational speed (78 revolutions) was necessary to reach higher frequencies. As a result, the sound quality was better than when playing at lower speeds (later, due to the use of other materials, it was possible to achieve good quality at lower speeds).
The major disadvantage was the short playing time (about 2 x 3 minutes). For longer pieces of classical music, 12 inch records were sometimes used.

Initially, this record was seen by the industry as a by-product, a necessary evil, sold in unattractive paper envelopes. People were more interested in selling gramophones/record players. In old radio/gramophone shops, this was reflected in the presentation until the 1960s/70s: the equipment was displayed in the shop window and the gramophone records were somewhere at the back of the shop, in a lost corner.

Around 1939, Alex Steinweiss introduced the modern record sleeve, which suddenly more than doubled sales. And when in the early 1940s more than a million records of a song were regularly sold (for example "All or Nothing At All" by Frank Sinatra in 1943), people really began to understand that there was a lot of money to be made was selling gramophone records. After this, companies emerged that were exclusively concerned with the sale of records and no longer with the sale of record players.

These developments caused the industry to experiment with improving techniques and different speeds and other formats. Columbia opted for the LP at 33 1/3 rpm (initially 10 inches) and RCA developed an "extended play" record at 45 rpm (7 inches). The first LP was released in 1948; the first EP followed a few years later. At about the same time, in 1949, RCA introduced a replacement for the 78 rpm record: the 7-inch single, the sound quality of which was significantly improved. This turned out to be the death knell for the 78 rpm record.

In the Netherlands and Belgium, production of the 78 rpm record continued until around 1960. In India, where connections to the electricity grid were scarce (and not very reliable), the wind-up gramophone and the accompanying 78 rpm record remained popular until the end of the 20th century.

More information:

Until 1904, only one side of the gramophone record was used (for an example see LD no. 4287851). These single-sided gramophone records were still produced at least until 1925 (including by Victor).
Most 78 rpm records are made of shellac, ie a mixture of 1/3 shellac and 2/3 mineral fillers (including copal and barium sulphate). Shellac is a waxy material extracted from the secretion of a lac scale insect. This louse lives on trees in India and surrounding countries;
Sometimes 78 rpm records were made from other materials, such as vinyl or the plastic Durium. Due to the technology of the gramophones that were common at the time, shellac turned out to be the most suitable material. The shellac gramophone records were/are often incorrectly called Bakelite records;
Shortly after (and also during) the Second World War, there was a major shortage of shellac in Europe. To obtain one new Decca record in the Netherlands, one had to hand in two gramophone records and pay the normal price. The submitted records were cut into pieces and then pulverized. The remaining powder was used as raw material for a new plate. Columbia's records were not taken because they contained paper. The submission lasted until 1948 (source: Leo Boudewijns "Een phonographic memory", Uitgeverij De Prom, 1976, p. 50/51). Interested parties can watch the video "Pressing new gramophone records from old ones" (1943) on YouTube to see how the recovery process worked.
Condensite, a variant of Bakelite/Bakelite, was used for the surface of the Edison Diamond Disc Records. These records could only be played on special playback equipment with 80 revolutions per minute, equipped with a diamond needle. The "normal" 78 rpm records could not be played on this equipment (see text under: Edison Diamond Disc).
The old gramophones were powered by a wind-up spring. Electric models came later.

Automatic translation Click here for the original text

Hide original text

Na de uitvinding van de grammofoon omstreeks 1900 werd de 78 toeren-plaat (10 inch, de groeven van buiten naar binnen draaiend) algauw de standaard als muziekdrager. De relatief hoge omloopsnelheid (78 toeren) was nodig om hogere frequenties te kunnen bereiken. Hierdoor was het geluid beter van kwaliteit dan bij het afdraaien op lagere snelheden (later, o.a. door het gebruik van andere materialen was het wel mogelijk om op lagere snelheden een goede kwaliteit te bereiken).

Groot nadeel was de korte speelduur (ongeveer 2 maal 3 minuten). Voor langere stukken klassieke muziek gebruikte men soms 12 inch platen.

Aanvankelijk werd deze grammofoonplaat door de industrie gezien als een bijproduct, een noodzakelijk kwaad, dat werd verkocht in onaantrekkelijke papieren enveloppen. Men was meer geïnteresseerd in de verkoop van grammofoons/platenspelers. In oude radio/grammofoon-winkels was dit tot de jaren 60/70 terug te zien in de presentatie: de apparatuur werd getoond in de etalage en de grammofoonplaten stonden ergens achterin de winkel, in een verloren hoekje.

Omstreeks 1939 introduceerde Alex Steinweiss de moderne platenhoes, waardoor de verkopen plotseling meer dan verdubbelden. En toen in het begin van de jaren 40 met enige regelmaat meer dan een miljoen platen van een song werden verkocht (bijvoorbeeld " All or Nothing At All " van Frank Sinatra in 1943), begon men pas echt te begrijpen dat er veel geld te verdienen was met de verkoop van grammofoonplaten. Hierna ontstonden er bedrijven die zich uitsluitend bezig hielden met de verkoop van de platen en niet meer met de verkoop van platenspelers.

Door deze ontwikkelingen ging de industrie experimenteren met verbetering van technieken en andere snelheden en andere formaten. Columbia koos voor de langspeelplaat op 33 1/3 toeren (aanvankelijk 10 inch) en RCA ontwikkelde een "extended play"-plaatje op 45 toeren (7 inch). In 1948 kwam de eerste LP uit; enige jaren later volgde de eerste E.P. Omstreeks dezelfde tijd, in 1949, introduceerde RCA een vervanger voor de 78 toerenplaat: de 7 inch single, waarvan de geluidskwaliteit aanzienlijk was verbeterd. Dit bleek de doodsteek voor de 78 toerenplaat.

In Nederland en België ging de productie van de 78 toerenplaat nog door tot omstreeks 1960. In India, waar aansluitingen op het electriciteitsnet schaars waren (en weinig betrouwbaar), bleef de opwindgrammofoon en de bijhorende 78 toeren-plaat populair tot aan het eind van de 20e eeuw.

Meer wetenswaardigheden:

Tot 1904 werd slechts één kant van de grammofoonplaat gebruikt (voor voorbeeld zie LD nr. 4287851). Overigens werden deze enkelzijdige grammofoonplaten nog zeker tot 1925 geproduceerd (o.a. door Victor).

De meeste 78 toeren platen zijn gemaakt van schellak, d.w.z. een mengsel van 1/3 schellak en 2/3 minerale vulmiddelen (o.a. copal en bariumsulfaat). Schellak is een wasachtig materiaal, dat wordt gewonnen uit de afscheiding van een lakschildluis. Deze luis leeft op bomen in India en omringende landen;

Soms werden 78 toeren platen gemaakt uit andere materialen, zoals bijvoorbeeld vinyl of de kunststof Durium. Door de techniek van de destijds gangbare grammofoons bleek schellak toch het meest geschikte materiaal. Dikwijls werden/worden de schellak-grammofoonplaten ten onrechte bakelieten platen genoemd;

Kort na (en overigens ook tijdens) de Tweede Wereldoorlog was er in Europa een groot tekort aan schellak. Om in Nederland één nieuwe plaat van Decca te bemachtigen, moest men twee grammofoonplaten inleveren én de normale prijs betalen. De ingeleverde platen werden in snippers geknipt en vervolgens verpulverd. Het overblijvende poeder werd gebruikt als grondstof voor een nieuwe plaat. De platen van Columbia werden niet ingenomen, omdat deze papier bevatten. Het inleveren duurde tot 1948 (bron: Leo Boudewijns "Een fonografisch geheugen", Uitgeverij De Prom,1976, blz. 50/51). Geïnteresseerden kunnen op Youtube het filmpje "Nieuwe grammofoonplaten persen van oude" (1943) bekijken hoe het terugwinproces in z'n werk ging.

Voor het oppervlak van de Edison Diamond Disc Records gebruik werd gemaakt van Condensite, een variant van bakeliet/bakelite. Deze platen konden alleen worden gedraaid op speciale afspeelapparatuur met 80 toeren per minuut, voorzien van een diamanten naald. Op deze apparatuur konden de "gewone" 78 toerenplaten niet worden afgespeeld (zie tekst bij : Edison Diamond Disc).